SPLIT PAYMENT – NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE PO 31.10.2019R.
Mechanizm podzielonej płatności (MPP), czyli split payment, polega na tym, że płatność za towar lub usługę zrealizowana jest przez nabywcę specjalnym przelewem, płatność zostaje rozdzielona na kwotę netto i podatek VAT. Kwota netto trafia na rachunek sprzedawcy, a kwota podatku VAT – na jego rachunek VAT.
Rachunek VAT jest tworzony przez bank automatycznie, jako dodatkowe konto, do każdego rachunku założonego w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą
OBOWIĄZKOWY SPLIT PAYMENT
1 listopada 2019 r. weszły w życie zmiany w stosowaniu mechanizmu podzielonej płatności (MPP, split payment). Z punktu widzenia podatników VAT najważniejsze dotyczą:
Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności obejmie sprzedawców i nabywców towarów lub usług wymienionych w załączniku 15 do ustawy o podatku od towarów i usług, jeżeli wartość transakcji przekroczy 15 000 zł. Chodzi m.in. o: dostawę płyt, arkuszy, folii i pasów z tworzyw sztucznych, wszelkiego rodzaju wyrobów ze stali, srebra, złota, aluminium, miedzi, elektronicznych układów scalonych, komputerów, dysków twardych, telefonów, telewizorów, aparatów fotograficznych i kamer cyfrowych, części do silników spalinowych, różnego rodzaju odpadów i surowców wtórnych, paliw, a także o usługi budowlane i sprzedaż detaliczną części samochodowych.
Obowiązkowe zastosowanie split payment wystąpi, gdy łącznie spełnione zostaną warunki:
Transakcje objęte obowiązkowym split paymentem muszą być realizowane przez rachunki rozliczeniowe założone dla działalności gospodarczej. Te rachunki widnieją w wykazie podatników VAT (tzw. „biała lista podatników VAT”) – więcej na temat białej listy w artykule tutaj link.
Jeżeli znalazłeś rachunek swojego kontrahenta w wykazie, możesz mu zapłacić za fakturę stosując podzieloną płatność.
Z kolei jeśli to ty wystawiłeś fakturę, sprawdź czy twój rachunek jest w Wykazie, bo tylko wtedy kupujący może ci na za nią zapłacić w MPP.
Zwróć też uwagę, że jeśli kupujący płaci ci za transakcję objętą obowiązkiem podzielenia płatności, musisz mieć konto VAT, żeby ją przyjąć. Twój bank lub SKOK otworzył ci takie konto automatycznie, kiedy weszły w życie przepisy o dobrowolnym MPP (w 2018 r.), o ile korzystasz z konta firmowego. Nie musisz znać jego numeru ani umieszczać go na fakturze – rozdzielenie należnej płatności na kwotę netto i VAT następuje w systemie banku.
Jeżeli jesteś podatnikiem VAT i wystawiasz fakturę dokumentującą sprzedaż towarów lub usług ujętych w załączniku 15, musisz ją opisać zwrotem „mechanizm podzielonej płatności”
Jeśli źle oznaczyłeś fakturę, możesz uniknąć sankcji, jeżeli twój kontrahent (nabywca) opłacając ją, zastosuje podzieloną płatność.
Jeżeli faktura sprzedaży zostanie wystawiona bez wymaganego oznaczenia, możliwe będzie jej skorygowanie za pomocą faktury korygującej, dane faktury może poprawić także nabywca za pomocą noty korygującej. Czynność ta jest konieczna, jeśli sprzedawca chce uchronić się przed negatywnymi konsekwencjami.
Fakturę, którą dostałeś od sprzedawcy lub zaliczkę opłacasz stosując specjalny komunikat przelewu. W komunikacie powinieneś podać kwotę podatku VAT (lub część), kwotę sprzedaży brutto (lub część), numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność, NIP dostawcy.
Nabywca otrzymał od sprzedawcy fakturę z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności” na wartość brutto powyżej 15 tys. zł. Faktura zawiera tylko kilka pozycji wymienionych w załączniku 15 ustawy o VAT (ich wartość to 3000 zł netto + 690 zł VAT). Wówczas obowiązek zastosowania MPP będzie dotyczył wyłącznie kwoty równej kwocie podatku z tych konkretnej pozycji. Tak więc w MPP powinna zostać zapłacona wartość: 690 zł VAT oraz 3000 zł netto. Resztę należności można regulować zwykłym przelewem lub również za pomocą MPP.
Jeżeli nie wszystkie pozycje z faktury będą objęte mechanizmem podzielonej płatności, to nabywca może zdecydować, czy dobrowolnie ureguluje całą należność z zastosowaniem MPP, czy też tylko tę część objętą obowiązkowym MPP. Nie ma obowiązku regulowania w tym przypadku całej należności, stosując podzieloną płatność.
Jeżeli nabywca nie otrzyma faktury z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności”, to ma obowiązek zweryfikować, czy pozycje z otrzymanej faktury zawierają się w załączniku nr 15 ustawy o VAT. W przypadku stwierdzenia, że faktura zawiera chociażby jedną taką pozycję, to podatek VAT z niej wynikający nabywca będzie musiał zapłacić za pomocą MPP.
Nawet jeżeli zapłacisz za fakturę poza systemem MPP (np. zwykłym przelewem), możesz uniknąć sankcji, jeżeli sprzedawca prawidłowo rozliczy podatek VAT przypadający na tę sprzedaż.
Od 1 listopada 2019 r. przedsiębiorcy, którzy otrzymują zapłatę w systemie MPP, będą mieli więcej możliwości wykorzystania środków zgromadzonych na koncie VAT. Poza opłacaniem VAT z faktur otrzymanych od kontrahentów, VAT do urzędu skarbowego oraz odsetek od należnego podatku VAT i dodatkowego zobowiązania podatkowego, będą mogli je wykorzystać na zapłatę:
Nowe możliwości techniczne
dokonywanie jednym komunikatem przelewu zapłaty za więcej niż jedną fakturę, tzw. zbiorczej płatności; w przypadku uregulowania należności za więcej niż jedną fakturę komunikat przelewu w MPP obejmuje wszystkie faktury wystawione dla podatnika przez jednego dostawcę lub usługodawcę oraz kwotę odpowiadającą sumie kwot podatku wykazanych w otrzymanych fakturach. Okres, za który podatnik może dokonywać takiej zbiorczej płatności w systemie split payment, nie może być krótszy niż jeden dzień i dłuższy niż jeden miesiąc. Wówczas jako numer faktury wskazuje się okres, za który dokonywana jest płatność;
stosowanie mechanizmu podzielonej płatności do zaliczek wnoszonych przed wystawieniem faktury; w przypadku zapłaty zaliczek w komunikacie przelewu podatnik w miejsce numeru faktury powinien wpisać „zaliczka”.
Warto podkreślić, że w uzasadnieniu do nowelizacji ustawy o VAT wyjaśniono, że przy wyborze zbiorczej płatności w MPP nabywca będzie miał obowiązek zapłaty należności z wszystkich faktur otrzymanych od danego wystawcy (tj. sprzedawcy) w danym okresie, bez względu na to, czy faktury te dokumentować będą transakcje podlegające obowiązkowemu mechanizmowi podzielonej płatności, czy też nie.
Przykłady
1) Podatnik VAT w 10/2019 r. dokonał usługi budowlanej (podwykonawstwa) na rzecz innego podatnika VAT na kwotę wyższą niż 15 tys. zł. Faktura sprzedaży została wystawiona w 11/2019.
Faktura zgodnie z przepisami przejściowymi powinna zawierać adnotację „odwrotne obciążenie”.
2) Podatnik VAT dokonał dostawy towarów z załącznika 11 ustawy o VAT w 10/2019 r. na rzecz innego podatnika. Wartość brutto dostawy wyniosła pow.15 tys. zł. Faktura sprzedaży została wystawiona w 11/2019
Faktura powinna zawierać adnotację „odwrotne obciążenie”.
3)Podatnik będący czynnym podatnikiem VAT w 11/2019 r. dokonał dostawy towarów z załącznika 11 ustawy o VAT na rzecz innego podatnika VAT. Wartość brutto transakcji wyniosła pow.15 tys. zł. Faktura dokumentująca dostawę została wystawiona w 10/2019.
Faktura zgodnie z przepisami przejściowymi powinna zawierać adnotację „odwrotne obciążenie”.
4)Podatnik będący czynnym podatnikiem VAT w11/2019 r. dokonał dostawy towarów z załącznika 15 ustawy na rzecz innego podatnika VAT. Fakturę dokumentującą dostawę wystawił 30 listopada. Wartość brutto wyniosła pow.15 tys. zł.
Faktura powinna zawierać adnotację „mechanizm podzielonej płatności”.
5)Podatnik będący czynnym podatnikiem VAT w 10/2019 r. wykonał roboty budowlane (zawarte w załączniku nr 15), na rzecz czynnego podatnika VAT. Fakturę dokumentującą sprzedaż usług wystawił w 12/2019(po terminie).
Faktura powinna zawierać adnotację „odwrotne obciążenie”.
Jeśli jesteś przedsiębiorcą, podatnikiem VAT i kupujesz towary od innego przedsiębiorcy, płacąc za fakturę możesz podjąć decyzję o dobrowolnym zastosowaniu podzielonej płatności. W takim przypadku wybierasz komunikat przelewu, a bank rozdziela twoją płatność na dwa różne rachunki twojego dostawcy: rachunek rozliczeniowy i rachunek VAT.
Możesz opłacać w ten sposób wszystkie faktury od dostawców lub tylko wybrane,
a pozostałe regulować tradycyjnie – opłacając przelewem kwotę brutto faktury.
Przepisy przewidują szereg zachęt dla podatników stosujących mechanizm split payment:
Domniemanie dochowania należytej staranności
Jeśli nieświadomie będziesz przeprowadzał transakcje VAT z nieuczciwym kontrahentem a urząd skarbowy będzie kwestionował prawo do obniżenia naliczonego podatku VAT, korzystanie z MPP będzie ważnym dowodem na to, że dochowałeś należytej staranności.
Brak karnych odsetek za zwłokę
Do zaległości w podatku VAT powstałej za okres rozliczeniowy, za który wykazałeś kwotę podatku naliczonego, której co najmniej 95% wynika faktur zapłaconych w MPP, nie będą mieć zastosowania podwyższone 150% odsetki od zaległości podatkowych.
Zwrot różnicy podatku w przyspieszonym terminie 25 dni
Przy korzystaniu z MPP, zwrot podatku na rachunek VAT otrzymasz w przyśpieszonym terminie (25 dni, licząc od dnia złożenia deklaracji). Jeśli złożysz wniosek o zwrot na rachunek VAT, urząd nie może przedłużyć terminu zwrotu.
Egzekucja sądowa i administracyjna
Środki zgromadzone na rachunku VAT są wolne od egzekucji sądowych
i administracyjnych z tytułów innych niż podatek VAT, odsetki od zaległości w VAT, podatek dochodowy i odsetki od tego podatku, podatek akcyzowy i odsetek od podatku akcyzowego, należności celnych i odsetek od należności celnych oraz składek ZUS.
Sankcje VAT
Do wysokości kwot zapłaconych w podzielonej płatności nie stosuje się sankcji w VAT.
Obniżenie kwoty zobowiązania (tzw. skonto)
Jeżeli zapłata zobowiązania podatkowego nastąpi w całości z rachunku VAT w terminie wcześniejszym niż termin określony dla zapłaty podatku, kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku do zapłaty można obniżyć. Obniżenie wylicza się według wzoru:
S = Z * r * (n/360)
gdzie:
S – oznacza kwotę, o którą obniża się kwotę zapłaty zobowiązania podatkowego z tytułu podatku, wyrażoną w zaokrągleniu do pełnych złotych
Z – oznacza kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku wynikającą z deklaracji podatkowej przed obniżeniem tego zobowiązania
r – oznacza stopę referencyjną Narodowego Banku Polskiego obowiązującą na dwa dni robocze przed dniem zapłaty podatku
n – oznacza liczbę dni od dnia, w którym obciążono rachunek bankowy albo rachunek
w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, z wyłączeniem tego dnia, do dnia, w którym upływa termin do zapłaty podatku, włącznie z tym dniem
